انتخابات پارلمانی قره باغ کوهستانی ،واکنشها وچشم اندازها

بر اساس اعلام رسانه هاي منطقه "باکو ساآکيان" رئيس دولت خودخوانده قره باغ کوهستاني که هفته گذشته دستور برگزاري انتخابات پارلماني در 23 ماه مي را صادر کرده بود این انتخبات در تاریخ مقرر بر گزار شد .قبل وبعد از برگزاری واکنشهای مختلفی از سوی برخی کشورها و احزاب و شخصیتها نسبت به آن نشان داده شد.
آذربایجان
"الخان پولخ اف"، سخنگوي وزارت امور خارجه جمهوري آذربايجان گفت: جامعه جهاني برگزاري انتخابات پارلماني در قره باغ کوهستاني را به رسميت نخواهد شناخت. بگفته وي تصميم به برگزاري اين انتخابات تاکيد مجدد بر تداوم سياست اشغال است .
تاکنون هيچ کشوري حتي ارمنستان اين جمهوري خودخوانده را به رسميت نشناخته ‌است و سازمان ملل نيز آن را بخشي از خاک جمهوري آذربايجان مي‌داند. رييس جمهوري آذربايجان اخيرا اعلام کرده است که حل مناقشه قره باغ با برقراري دولت خودمختار قره باغ در ترکيب جمهوري آذربايجان و حفظ تماميت ارضي اين کشور ميسر خواهد شد.
وزارت خارجه این کشور همچنین اعلام کرد فهرستی از کسانیکه از سایر کشورها جهت نظارت بر انتخابات غیر قانونی پارلمانی به قره باغ رفته اند در دست تهیه دارد و از این پس این افراد در صورتیکه بخواهند به آذربایجان سفر کنند از ودادن ویزا ورود آنها به خاک این کشور ممانعت بعمل خواهد آمد.

ایران
خبرگزاری آپا در باکو خبرداد سخنگوی وزارت خارجه ایران گفته است :قره باغ خاک تاریخی آذربایجان است دراین اراضی برگزاری انتخابات از سوی جدائی طلبان غیر قانونی است. همین آزانس خبری اضافه کرد سفارت ایران اعلام کرد که این انتخابات را به رسمیت نمی شناسد و نماینده ای برای نظارت بر انتخابات به قره باغ گسیل نداشته است.

اتحادیه اروپا
اتحادیه اروپا اعلام كرد كه برگزاری انتخابات پارلمانی در قره‌باغ را به‌رسمیت نمی‌شناسد. «كاترین اشتون وزیر امور خارجه اتحادیه اروپا اعلام كرد كه اتحادیه اروپا برگزاری انتخابات پارلمانی در قره‌باغ را غیر قانونی دانسته و آن را به‌رسمیت نمی‌شناسد.
وی گفت: «این مسئله نباید حل مسالمت‌آمیز مناقشه قره‌باغ ميان آذربايجان و ارمنستان را تحت تاثیر قرار دهد.» اين مقام ارشد اروپايي با اعلام حمایت اتحادیه اروپا از تلاش گروه مینسک سازمان امنیت و همکاری اروپا برای حل مناقشه قره‌باغ، خواستار تقویت فعالیت آنان در این باره شد.این موضع گیری موجب ناراحتی ایروان شد.
همچنین کمیته وزرای شورای اروپا اعلام کرد این انتخابات را به رسمیت نمی شناسد.


روسيه
"آندري نسترينكو " سخنگوي رسمي وزارت امور خارجه روسيه اعلام كرد كه اين كشور از اصل تماميت ارضي آذربايجان حمايت مي كند و همچنين قره باغ كوهستاني را بعنوان يك كشور مستقل به رسميت نمي شناسد. نسترينكو روز دوشنبه 3خرداد89 در تشريح مواضع روسيه در قبال انتخابات پارلماني روز گذشته در قره باغ گفت: «مقامات مسكو از اصل تماميت ارضي آذربايجان، همانند ساير اصول بين المللي ديگر حمايت مي كند..
وی افزود،همانطور كه همه مي دانند روسيه قره باغ كوهستاني را بعنوان يك كشور مستقل به رسميت نمي شناسد. به عقيده ما، وضعيت حقوقي آينده اين منطقه بايد بدون بكار گيري اعمال زور و در نتيجه مذاكرات سياسي بين طرفين درگير در اين مسئله و در چارچوب روند حل و فصل مناقشه قره باغ تعيين شود.» اين ديپلمات روس افزود: «علاوه بر اين روسيه بر اين عقيده نيست كه روند حل و فصل مناقشه قره باغ مي تواند وابسته به برگزاري انتخابات پارلماني در اين منطقه باشد.» به گفته نسترينكو، روسيه در مشاركت نزديك با همه شركاي فعال در گروه مينسك سازمان امنيت و همكاري اروپا (شامل روسيه، آمريكا و فرانسه) در آينده نيز با انرژي تمام به دو كشور آذربايجان و ارمنسيتان براي هر چه سريعتر به توافق رسدين در خصوص حل و فصل مناقشه قره باغ كمك خواهد كرد.

سازمان امنيت و همكاري اروپا
وزير امور خارجه قزاقستان به عنوان رئيس كنوني سازمان امنيت و همكاري اروپا اظهار داشت اين سازمان انتخابات پارلماني برگزار شده در قره‌باغ را به رسميت نمي‌شناسد و معتقد است اين اقدام نمي‌تواند به حل مناقشات در اين منطقه كمك كند."كانات ساودابايف "، وزير امور خارجه قزاقستان به عنوان رئيس كنوني سازمان امنيت و همكاري اروپا، اظهار داشت، برگزاري انتخابات پارلماني در ناگورنوقره باغ به حل اختلافات و درگيري‌ها در منطقه كمك نمي‌كند .
ساودابايف در مصاحبه با اينترفكس اظهار داشت: تا زماني كه سازمان امنيت و همكاري اروپا استقلال ناگورنو- قره‌باغ را به رسميت نشناسد، برگزاري انتخابات پارلماني هيچ معنايي نداشته و هيچ تاثيري بر روند حل و فصل مناقشات ناگورنو- قره‌باغ نخواهد داشت.
در همین حال رئیس این سازمان نیز از عدم اهمیت این انتخابات در قره باغ سخن به میان آورد.
سازمان پیمان آتلانیک شمالی (ناتو)
دبیر کل ناتو در مصاحبه مطبوعاتی مشترک با رئیس جمهور ارمنستان در بروکسل ضمن تائید تلویحی موضع اتحادیه اروپا در قبال انتخابات پارلمانی در قره باغ ،اعلام کرد هر گونه مساعدت این سازمان در چارچوب گروه مینسک سازمان امنیت وهمکاری اروپا قابل تصور است و ناتو مستقیما در خصوص بحران قره باغ دخالتی نخواهد کرد.وی پیشتر بر عدم امکان عملیات نظامی در قره باغ تاکید نموده بود.

گرجستا ن
ویکتوریا دمینتوا وزیرخارجه گرجستان اعلام کرد ،کشورش از تمامیت ارضی آذربایجان حمایت می کندو انتخابات پارلمانی در قره باغ را به رسمیت نمی شناسد .و برای مذاکرات صلح آمیز براساس موازین بین المللی در جهت حل بحران قره باغ آلترناتیوی نمی بیند.
ترکیه
وزارت خارجه ترکیه اعلام کرد انتخابات پارلمانی در قره باغ با موازین حقوق بین الملل منافات دارد وبر مذاکرات صلح قره باغ تاثیر منفی می گذارد.احد داود اوغلو وزیر خارجه ترکیه نیز در مصاحبه ای خاطر نشان ساخت که آزادی اراضی اشغالی آذربایجان از سوی ارمنستان برای منطقه صلح بارمغان می آورد.
چک
وزیر امور خارجه چک نیز ضمن برسمیت نشناختن انتخابا ت در قره باغ اعلام کرد حل بحران قره باغ باید در چارچوب مرزهای شناخته شده بین المللی آذربایجان و غیر قابل تغییر بودن این مرزها وبر اساس موازین بین المللی حل وفصل شود.
فرانسه
وزارت خارجه این کشور اعلام کرد انتخابات پارلمانی در قره باغ را به رسمت نمی شناسد.
رومانی
خوزه مانوئل باروزو وزیر خارجه رومانی در حضور رئیس جمهور ارمنستان ،انتخابات پارلمانی در قره باغ را محکوم کرد و موجب ناخرسندی سرکیسیان شد.
وزیر خارجه هلند نیز این انتخابات را به رسمیت نشناخت.چین نیز از تمامیت ارضی آذربایجان حمایت نمود واین انتخابات را رسمی ندانست. کشور پادشاهی نروژ نیز انتخابات در قره باغ را غیر قانونی اعلام کرد.وزیر خارجه مصر هم گفت که بحران قره باغ باید از طریق صلح آمیز حل وفصل شود.
در همین حال در داخل آذربا یجان نیز حزب حاکم آذربایجان نوین و احزاب طرفدار دولت و احزاب مخالف دولت این انتخابات را شدیدا محکوم کردندوبر حفظ تمامیت ارضی کشورشان وعدم استقلال قره باغ یا قرار گرفتن آن در ترکیب ارمنستان تاکید نمودندو برخی اط احزاب وشخصیتهای آذری نیز اعلام کردند در صورت عدم حل مناقشه از طرق صلح آمیز ،باکو استفاده از راههای دیگر را برای خود محفوظ داشته است .(منظور راه حل نظامی است که گروه مینسک ،واتحادیه اروپا و ناتو با این اقدام مخالفت کرده اند )
درمیان مواضع آذریها اظهارات برخی از مقامات آذری و رهبران احزاب این کشور قابل تامل ونمود بیشتری دارد از جمله آنکه شاهین علیف رئیس شعبه حقوق وقانونگذاری نهاد ریاست جمهوری آذربایجان گفت :هیچ کشوری انتخابا پارلمانی در قره باغ را به رسمیت نمی شناسد ونمی تواند بشناسد.
الیاس اسماعیل اف رهبر حزب عدالت آذربایجان نیزگفت : در اشغال اراضی کشورش وعدم حل بحران قره باغ غرب مقصراست نه روسیه ؟ وی همچنین پیشنهاد کرد که آذربایجان از حل مناقشه قره باغ توسط گروه مینسک سازمان امنیت وهمکاری اروپا امتناع کند و تلاش نماید تا این بحران از طریق کشورهای همسایه وبا تشکیل گروه3 شامل ایران ،روسیه و ترکیه حل وفصل شود.
در همین حال الهام علیف رئیس جمهور آذربایجان که به مناسبت روز ملی کشورش (28 ماه می) در مراسم رسمی سخنرانی می کرد گفت :کشورها از جمله همسایگان و سازمانهای بین المللی اعم از کنفرانس اسلامی ،اتحادیه اروپا ،سازمان کنفرانس امنیت وهمکاری اروپا،پارلمان اروپا از تمامیت ارضی آذربایجان حمایت می کنند و انتخبات پارلمانی ساختگی توسط جدائی طلبان را در قره باغ به رسمیت نمی شناسند وی صدور قطعنامه های جدید و برداشته شدن گامهای سیاسی در خصوص حل بحران قره باغ را سبب تشویش خاطر فراوان ارمنستان دانست واضافه کرد قطعنامه صادر شده توسط پارلمان اروپا در تاریخ 20 می در حمایت از تمامیت ارضی آذربا یجان ،معرفی شدن ارمنستان به عنوان تجاوز گر ،و عدم به رسمیت شناختن تغییر مرزهای شناخته شده بین المللی با توسل به زور و عدم امکان حل مناقشه قره باغ با حفظ وضع موجود (در اشغال بودن 20 %از اراضی آذربایجان توسط ارمنستان )و تاکید بر آزادی اراضی اشغالی آذربایجان ستود و آنرا براساس موازین حقوق بین الملل توصیف کرد . وی همچنین از عدم بازگشائی مرزهای ترکیه با ارمنستان ابراز خوشحالی نمود و آنرا موضعی عادلانه قلمداد کرد.الهام علیف اضافه کرد اینکه ارمنستان این قطعنامه پارلمان اروپا را به تمسخر می گیرد و به آن می خندد وبراین باور است که مفاد آن با اصول مندرج در بیانیه مادرید در تناقض است مورد انتقاد قرار داد وادعای آنها را رد کرد و گفت مضمون این قطعنامه با اصول مادرید هماهنگی دارد وهردو آنها براساسا مقررات بین المللی و قطعنامه های سازمان ملل تهیه شده است . پیشتر وزیر خارجه آذربایجان گفته بود :ایروان به اصول تجدید نظر شده مادرید بمنظور حل مناقشه قره باغ نه پاسخ مثبت داده نه پاسخ منفی !
با توجه باینکه در سال جاری انتخابات پارلمانی در آذربایجان برگزار خواهد شد و کمیسیون مرکزی انتخابات در این کشور از هم اکنون سرگرم فرام نمودن مقدمات آن است و احزاب سیاسی موافق و مخالف دولت نیز مذاکرع جهت تشکیل بلوکهای انتخاباتی و تعیین استراتژی وتاکتیکهای مربوطه را پیگیری میکنند بنظر می رسد از موضوع قره باغ در قبل و حین برگزاری انتخابات به عنوان موضوعی جهت جلب نظر رای دهندگان بسیار بیشتر از قبل بهره برداری خواهد شد.نظر باینکه باحتمال زیاد وزرای خارجه آذربایجان وارمنستان در اوایل ماه ژوئن با یکدیگر دیدار داشته باشند اقدامات تبلیغاتی در دوکشور در شرایط فعلی قابل درک است. اما اینگونه تلاشها همچون گذشته کمکی به حل مناقشه قره باغ نخواهدنمود.
همزمان با این تحولات محافل خبری از معرفی میتو برایزا رئیس آمریکائی سابق در گروه مینسک بعنوان سفیر جدید آمریکا در باکو از سوی باراک اوباما به سنای این کشور خبر دادند .این پیشنهاد از سوی آذربایجان مورد استقبال واقع شده است.لازم به ذکر است که واشنگتن بیش از یکسال است که در باکو سفیر ندارد.
آذربایجان در نظر دارد در 65 مین نشست مجمع عمومی سازمان ملل دو پیشنهاد در خصوص حل بحران قره باغ،جهت بررسی و تصمیم گیری ارائه نماید.
علیرغم حمایتهای شفاهی بسیاری از کشورها و سازمانهای بین المللی اعم ازاسلامی وغیر اسلامی از مواضع آذربایجان ، تاکنون مناقشه قره باغ راه حل خود را نیافته است . با توجه باینکه بحرانی کوچک در قفقاز جنوبی به بازی بزرگ مبدل شده و نقش کشورها وسازمانهای فرا منطقه ای در فرایند حل این بحران بسیار بیشتر از نقش دو کشور متخاصم و کشورهای منطقه (منهای روسیه که خود موجد بحران است ونقش زیادی ایفا می کند ) می باشد بعید به نظر می رسد این بحران در آینده نزدیک حل وفصل شود .(پیشتر در خصوص چالشهای بحران قره باغ باختصار مطلبی ارائه نموده بودم.)

تحلیلی اجمالی برموضع بی سابقه تهران در قبال مسکو

خرداد ۵م, ۱۳۸۹

دکتر افشار سلیمانی/

رئیس دولت دهم جمهوری اسلامی ایران ، در جمع مردم کرمان با انتقاد از عملکرد روسیه در قبال ایران به نکات مهمی اشاره نمود که اهم آن بشرح ذیل می باشد :

۱-ایران و روسیه دو همسایه هستند و البته به طور طبیعی ما با هم دوست هستیم و دو همسایه نمی‌توانند با هم دوست نباشند اما باید گفت که این رابطه دوستانه لوازمی دارد. اولین لوازم دوستی احترام متقابل است، احترام به کرامت متقابل است و این حداقل انتظار ما از کشور دوست و همسایه است.

۲-امروز توضیح رفتار مدویدیف برای ملت ایران برای ما مشکل شده است. مردم (ایران) نمی‌دانند این‌ها دوست ما هستند، در کنار ما هستند، با ما هستند یا اینکه دنبال چیز دیگری هستند؟

۳-من اگر رئیس‌جمهور روسیه بودم در اظهار نظرها و تصمیم‌گیری‌ها درباره موضوعاتی که به ملت بزرگ و تمدن‌ساز ایران مربوط می‌شود تأمل بیشتری می کردم.

۴-همسایه ما در کنار کسانی قرار می‌گیرد که ۳۰ سال است با همه توان در برابر ملت ایران ایستاده‌اند، امیدوارم آنها توجه کنند و اصلاح کنند(رفتارشان را ) چرا که بیانیه تهران بالاترین فرصت است.

۵-اگر آنها قبلا می‌گفتند غربی‌ها به ما فشار می‌آورند ما نیز یک کار مهم کردیم و حرف بسیار مهمی را زدیم. می‌گویند ما تحت فشاریم خوب ما هم تحت فشاریم.ما نمی‌توانیم به حساب اینکه از سوی برخی‌ها تحت فشار هستیم علیه منافع روسیه اقدام کنیم.

۶-امیدوارم رهبران و مسئولان روسیه به این کلام که از روی دلسوزی است توجه کنند و اصلاح کنند.(مواضع شان را )

۷-رهبران روسیه اجازه ندهند که ملت ایران آنها را در صف دشمنان تاریخی خود به حساب بیاورند.ادامه…

این اظهارات از سوی رئیس دولت دهم ،منهای فرمایش امام خمینی (ره) در خصوص شوروی سابق و مندرجات نامه ایشان به میخائیل گورباچف در طول ۳۱ سال گذشته بی سابقه وحداقل بسیار کم سابقه است .روسای دولتهای قبلی و حتی رئیس دولت نهم نیز که همانا رئیس دولت فعلی (دهم )بود چنین اظهارات و موضع گیری هائی تا کنون نداشتند .

اینکه چنین موضع گیری مناسبی از سوی رئیس دولت ایران برای نخستین بار صورت می گیرد باعث خرسندی بسیار است و در راستای مثلث عزت ،حکمت ومصلحت در سیاست خارجی و منافع ملی ایران می باشد.

و از سوی کارشناسان و مردم مورد استقبال قرار خواهد گرفت.( بویژه برای اینجانب که همواره از منتقدان سیاست خارجی کشورم در رابطه با روسیه هستم و اخیرا نیز مطالبی در این خصوص در معرض مطالعه علاقمندان قرار داده بودم)هر چند که بسیار پیشتر باید چنین موضعی اتخاذ می شد. اما به استناد مثل معروف ایرانی که ماهی را هر وقت از آب بگیری تازه است باید ابراز خوشحالی نمود ،هرچند که این ضرب المثل در عرصه دیپلماسی که شکار فرصتها از ضرورتهای آن در راستای نیل به منافع ملی است آنگونه که باید با این موضوع همخوانی ندارد .چرا که در مناسبات با روسیه به دلیل عدم واقع بینی و نگاه غیر عملکردگرایانه ، ملت ایران زیاد ضرر کرده است و اکنون نیز این زیان ادامه دارد .

مسکو در دوره جنگ سرد و نظام دوقطبی علیرغم تقابل استراتژیک با واشنگتن ،در قبال تهران در چارچوب موافقتهای ضمنی با رقیب خود علیه کشورمان هماهنگی داشت و در جنگ تحمیلی عراق علیه ایران نیز در کنار رژیم بعثی عراق بود.

این کشور پس از فروپاشی شوروی علیرغم اینکه در سیاستهای اعلامی و در مذاکرات دیپلماتیک خود را هماهنگ وهمسو با ایران نشان می داد ،همواره از ایران بعنوان کارت بازی بهره گرفته است.معطلل نمودن ایران در خصوص احداث نیروگاه اتمی بوشهر در طول ۱۵ سال گذشته ،فریب دادن ایران در موضوع رژیم حقوقی دریای خزر ،عدم تحویل سیتم ضد هوائی اس -۳۰۰ ،عدم همکاری با ایران در منطقه قفقاز و تا حدود زیادی در آسیای مرکزی ،از جمله موارد قابل توجه وتاملی است که از کرملین نشینیان شاهد بوده ایم.

مسکو به دلیل ناراحتی از پی گیری غنی سازی اورانیوم درنظنز و شروع به ایجاد مستحدثات در نزدیکی قم موسوم به فردو ،و معاملات پشت پرده با غرب بویژه آمریکا هیچ گاه از مواضع ایران در شورای امنیت سازمان ملل و شورای حکام آژانس بین المللی انرژی اتمی ،حمایت نکرد و همواره بر علیه ایران همچون دیگر کشورهای غربی و اعضای شورای امنیت رای داد.

مقامهای روسیه اخیرا نیز از بیانیه سه جانبه تهران با مشارکت نخست وزیر ترکیه و روسای دول ایران وبرزیل در خصوص مبادله اوارانیوم با سوخت هسته ای نیز بیشتر از گذشته عصبانی شدند و حمایت قاطعی از این بیانیه نکرد و مواضع اخیر خودرا در خصوص موافقت با تشدید تحریمها علیه ایران بصورت پررنگی تکرار نمود।.

به هرحال از اینکه صبر فزاینده تهران در قابل رفتارهای غیر اصولی مسکو بالاخره به سرآمد باید قدری نسبت به افق جدیدی که در عرصه دیپلماسی کشورقرا رگرفته امیدوار شد।البته ایجاد تعادل در سیاست خارجی براساس مولفه های موثر داخلی وخارجی ضرورتی اجتناب ناپذیر است ।لذا اینک که در برابر روسها از صبر زیادی پرهیز شده است ،مناسب است که نسبت به دیگر بازیگران مطرح نیز از صبر کم و سخن غیر دیپلماتیک پرهیز شوذد تا تعادل حاصل شود ।

محتمل است با این موضع گیری رئیس دولت دهم ،روسها بیشتر در کنار غربیها قرار گیرند لذا تنظیم مناسبا ت با غرب برای تهران در چارچوب منافع ملی کشورمان بیش از پیش ضروریست.هرچند که روانشناسی سیاسی روسها حاکی از ان است که با این موضع گیری تهران ،تصمیم عاقلانه تری اتخاذ نمایند.همه کشورها به دنبال منافع خود هستند وایران نیز باید در پی همین باشد .نه غرب ونه شرق منافع ایران را تامین نخواهند کرد اما باید در جهان متکثر امروزی که همه به یکدیگر نیاز متقابل دارند ما نیز روابط منطقی متکی بر بنیانهای اصولی در جهت تامین منافع ملی کشورمان با کشورهای سیستم و زیر سیستم داشته باشیم .بدیهی است که هم خودرا هم طرفهای مقابل را بصورت همه جانبه بشناسیم و پازل روابط خارجی را تنظیم وتکمیل نمائیم.

نشست 3جانبه تهران ،مبادله اورانیوم ،پیروزی یا عقب نشینی

وزیرامورخارجه ایران طی مصاحبه ای مفاد بیانیه مشترک وزرای امورخارجه سه کشور ترکیه ،برزیل وایران که در تهران منتشر شد اعلام کرد با ختصار مضمون این بیانیه بشرح ذیل می باشد :
ماده1:: سه كشور بر تعهد خود برعدم گسترش سلاح هسته‌يي تاكيد مي‌كنند و حقوق تمام اعضاء از جمله جمهوري اسلامي ايران در تحقيق، پيشرفت و همچنين چرخه سوخت را محترم مي‌شمارند.
ماده2::سه كشور اعتقاد راسخ خود را بر اجراي اين مفاد دارند تا در فضايي مثبت، سازنده و غيرتقابلي هم دور جديدي از همكاري‌ها و تعاملات آغاز شود.
ماده3:: تبادل سوخت هسته‌يي را گامي براي شروع همكاري در عرصه‌هاي مختلف فناوري و صلح‌آميز هسته‌يي عنوان شده است.
ماده4:: تبادل سوخت هسته‌يي حركتي رو به جلو و سازنده و نقطه‌ي شروعي براي همكاري با ملتهاست و چنين حركتي بايد به همكاري مثبت و همكاري صلح‌آميز هسته‌يي منجر شود و از هر گونه تقابل از جمله بيانات و رفتار تهديد آميز كه به حقوق ايران لطمه مي‌زند اجتناب و همكاري هسته‌يي جايگزين آن شود.
ماده 5:اين توافق حاصل شده است كه 1200 كيلوگرم سوخت اورانيوم كمتر غني‌ شده در تركيه به صورت امانت نگهداري شود، كه در مالكيت ايران خواهد بود، و ايران و آْژانس امكان نظارت بر آن را دارند.َ
ماده 6: جمهوري اسلامي ايران موافقت خود را در مورد موارد فوق به آژانس بين‌المللي انرژي اتمي ظرف 7 روز اعلام مي‌كند و متناسب با درخواست گروه وين (روسيه، فرانسه، آمريكا و آژانس بين‌المللي انرژي اتمي) جزييات بيشتري درباره‌ تبادل سوخت از طريق توافقنامه‌ي خطي و ترتيبات مربوط به توافقنامه ايران و وين كه متعهد به تحويل 120 كيلوگرم سوخت اورانيوم مورد نياز راكتور تهران مي‌باشند ، شرح داده خواهد شد..
ماده7: از زماني كه گروه وين توافق خود را اعلام كند طرفين خود را ملزم به اجراي ماده 6 مي‌دانند و ايران نيز موافقت خود را با انتقال 1200 كيلوگرم اورانيوم كمتر غني شده (LEU) اعلام مي‌كند و گروه وين نيز متعهد مي‌شود 120 كيلوگرم سوخت مورد نياز راكتور تهران را به ايران تحويل دهد.
ماده 8: در صورتي كه مفاد اين توافقنامه مورد توجه قرار نگيرد حسب درخواست ايران، تركيه سوخت را به ايران برگشت دهد
ماده9: تركيه و برزيل از شروع گفت‌وگوهاي ايران با 5+1 در هر مكان از جمله تركيه و برزيل حول نگراني‌هاي مشترك استقبال مي‌كنند.
ماده10: تركيه و برزيل از رويكرد سازنده ايران در پيگيري حقوق و پايبندي به معاهده ان پي تي قدرداني كرده و ايران نيز از اقدامات دو كشور در اين زمينه تشكر مي‌كند.


درهمین حال در پايان ديدار سه جانبه سران ايران، تركيه و برزيل در تهران که در حاشیه اجلاس گروه 15 برگزار شد ،سخنگوي وزارات امور خارجه نیز با حضور در جمع خبرنگاران در خصوص توافق صورت گرفته روساي سه كشور گفت: در صورتي كه ميان مقامات ايراني و گروه وين كه شامل فرانسه، روسيه و آمريكاست توافقاتي صورت گيرد ظرف یک ماه مبادله سوخت انجام خواهد شد.این سوخت در ترکیه نگهداری خواهد شدو تحت نظارت آژانس بین المللی انرژی اتمی وایران خواهد بود و جزئیات آن براساس موافقتنامه آژانس وایران مشخص خواهدشد.
واز سوي ايران 1200 كيلوگرم اورانيوم 3.5 درصد داده خواهد شد و از سوي مقابل 120 كيلوگرم اورانيوم 20 درصد دريافت خواهيم كرد.وی همچنین بر تداوم غنی سازی اورا نیوم در ایران تاکید نمود.
از دیگر سو ،علي‌اكبر صالحي رئیس سازمان انرژی اتمی نیز در پايان نشست وزراي خارجه سه كشور ايران، تركيه و برزيل در جمع خبرنگاران در پاسخ به اين پرسش كه روز گذشته وزير خارجه آمريكا اعلام كرده مقابل مقامات تركيه و برزيل در ايران كوهي وجود دارد و ايران كوتاه نخواهد آمد، اما ايران امروز آمادگي خود را براي همكاري اعلام كرد حال اگر گروه وين توافقنامه را امضا نكند ايران چه سياستي در پيش خواهد گرفت؟ گفت: اين براي چندمين‌بار است كه جمهوري اسلامي ايران حسن نيت خود را نشان داده است و در توافق با دو كشور تركيه و برزيل قرار شد تبادل سوخت تحت شرايطي كه بعدا به امضا مي‌رسد به تركيه ارسال شود.
اگر از اين به بعد طرف مقابل به تعهدات خود در قبال برنامه هسته‌اي ايران عمل نكند و يا به آنها پايبند نباشند ديگر توپ در زمين آنها خواهد بود.
صالحی ادامه داد: امروز يك روز تاريخي است و براي اولين‌بار كشورهاي در حال توسعه توانستند از جايگاه بين‌المللي استفاده و قدرتنمايي كنند و حرف حق خود را به گوش جهانيان برسانند..
او خاطرنشان كرد: اين‌بار سه كشور مهم تركيه، برزيل و ايران توانستند با يك هماهنگي، همكاري و همدلي كلام حق خود را به گوش جهانيان برسانند و در جهت استفاده صلح‌آميز از فناوري هسته‌اي و غني‌سازي اورانيوم حمايت و قطعنامه‌اي صادر كردند.امروز دو كشور تركيه و برزيل به نمايندگي از كشورهاي جهان به حق ايران براي استفاده از فناوري صلح‌آميز هسته‌اي اذعان و آن را اعلام كردند.
رئيس سازمان انرژي اتمي با بيان اينكه از تقاضاي ايران براي تامين سوخت رآكتور تهران و آژانس بين‌المللي 9ماه مي‌گذرد ادامه داد: براي تامين سوخت رآكتور تهران چه شرايطي را پيش روي ما گذاشتند اما ما براي اينكه چندمين‌بار حسن‌نيت، تفاهم و همكاري بيش از حد خودمان را اعلام و به نمايش گذاشته و پذيرفتيم كه تبادل سوخت انجام شود. در توافقنامه امروز، ايران براي اينكه سوخت اوليه خود را از كشور ديگر وارد كند موافقت كرد.
صالحي خاطرنشان كرد: ايران با اين كار خواست تنها بهانه آنها را به اين صورت رفع كند اما يقينا آنها مجدد به دنبال بهانه‌جويي خواهند بود و ايران اين‌بار حجت را تمام كرد كه در راستاي شفاف‌سازي و همكاري با آژانس و جامعه بين‌المللي هر آنچه كه نياز صلح و امنيت بوده را انجام داده است.
وي در پايان تاكيد كرد: تضمين‌هاي عيني مورد درخواست ايران در موافقتنامه وين لحاظ خواهد شد.
اظهارات سخنگوی وزارت خارجه ایران در حالی صورت گرفته است که وی پیشتر در چند نوبت بر ضرورت انجام مبادله در داخل ایران تاکید نموده و بر میزان اورانیوم مبادله شده نیز ایراد وارد ساخته بود!!!؟؟؟.همچنین حضور رجب طیب اردوغان در تهران در حالی صورت گرفت که وی یک زوز قبل گفته بود در رابطه با تصمیم ایران در مورد مبادله اورانیوم غنی شده مطمئن نیست ودر صورتی که این اطمینان حاصل شود ممکن است در نشست تهران که باحضور روسای دولتهای ایران وبرزیل برگزار خواهد شد خواهد پیوست.این در حالی بود که سخنگوی وزارت خارجه ایران ،دلیل نیامدن نخست وزیر ترکیه به تهران را همزمان با برگزاری اجلاس گروه 15 ،پر بودن زمان اردوغان اعلام کرده بود!!؟؟
بنظر می رسد اردوغان در آنکارا منتظر پاسخی از سوی داووداوغلو وزیر خارجه اش( که در تهران به سر می برد ودر مذاکره ای سه جانبه با همتایان ایرانی وبرزیلی خود شرکت کرد) بو د که به وی بگوید به تهرالن بیاید یا نه ؟
پس توافق حاصله از سوی ئزرای خارجه سه کشور ومهیا شده بیانیه مشترک سه جانبه ،احمد داوددد اوغلو به نخست وزیرش پیام داد که عازم تهران شود تا درنشست با روسای دول ایران وبرزیل ،توافق در خصوص تبادل اورانیوم غنی شده را اعلام نمایند وبه این ترتیب بود که اردوغان وارد تهران شد.
آنچه پر واضح است این است که این توافق در آستانه طرح قطعنامه جدید تشدید تحریمها علیه ایران در شورای امنیت سازمان ملل و تهدید های آشکار وتلویحی آمریکا ،اروپا ،روسیه وحتی تا حدودی چین مبنی بر تشدید تحریمها علیه ایران و دیگر اقدامات احتمالی صورت گرفته است.این در حالی ست که همواره مقامات دولتی ایران از عدم تاثیر قطعنامه های شورای امنیت سازمان ملل سخن می گویند.
بنظر می رسد رئیس جمهور برزیل که از سفر مسکو وپس از دیدار ومذاکره با همتای روسی خود به ایران آمده بود از سوی کرملین نیزحامل پیامهای نگران کننده ای به تهران بو ده است ،چرا که مدودف حضور رئیس جمهور برزیل را درتهران آخرین شانس ایران قبل از تصویب تحریمهای جدید علیه تهران قلمداد کرده بود.
اینک این سوال مطرح است که در شرایط تحدید وتهدید های چند منظوره تهران از سوی آمریکا ،اروپا ،اسرائیل غاصب روسیه و...مسئولین ایرانی چگونه حاضر شده اند پس از صرف هزینه های فراوان از منابع مادی ومعنوی ملی ،به تحویل 1200کیلو گرم اورانیوم غنی شده 3/5درصدی به ترکیه ،جهت مبادله مبادرت نمایند؟ وامتیاز این تصمیم را به ترکیه وبرزیل واگذار نمایند ؟!در صورتیکه تهرانت می توانست بر اساس استراتژی منسجم تصمیمی بهتر از این اتخاذ نماید تا منافع ملی به معنی خاص آن تامین شود.
آیا واقعا نشست وزرای خارجه و سران دول ایران ،ترکیه وبرزیل(در حاشیهاجلاس گروه 15 که اصل این اجلاس را نیز تحت الشعاع خود قرارداد وفرع بر اصل مقدم شد) و توافق بر تحویل بخش عمده ای از محصول جوانان متخصص کشورمان که با هزینه فراوان به دست آمده ،تامبن کننده منافع ملی ایران خواهد بود؟ آیا قدرتهای سلطه گر این تصمیم تهران را یک عقب نشینی تلقی نخواهند نمود وبر فشارهای خود نخواهند افزود.؟بویژه آنکه همه این بازیگران بر توقف غنی سازی اورانیوم از سوی ایران تاکید دارند ودر سه قطعنامه صادره از سوی شورای امنیت براین نکته اصرا ورزیده اند.
آیا تحویل 1200کیلو گرم اورانیوم با هدف مورد ادعای مسئولین ایرانی مبنی بر ضرورت خود کفائی در تولید سوخت هسته ای بمنظور عدم وابستگی به روسیه ودیگر کشورها منافت ندارد؟بویژه آنکه تهران اعلام کرده در صدد احداث چندین نیروگاه هسته ای و مراکز غنی سازی اورانیوم است !؟
آیا فضای بین المللی به این درجه از عدالت رسیده است که اعضای غیر دائم شورای امنیت بیشتر از اعضای دائمی این شورا افاگر نقش جهانی هستند؟
آیا در نهایت برزیل وترکیه تحت تاثیر اعضای دائم شورای امنیت ودیگر بازیگران همسو با آنان از جمله آلمان ،کانادا و... قرار نخواهند گرفت ؟ آیا این دو کشور با هماهنگی قبلی با 5+1 به تهران نیامده اند؟و آیا ....

چالشهای تشکیل دولت ائتلافی در عراق

امروز در خبرها دیدم که عمار حكيم رهبر ائتلاف ملی عراق شب گذشته از توافق خود با ائتلاف دولت قانون به رهبری نوری المالکی بر سر ساز وكارهاي رسيدن به وحدت برای تشکیل دولت خبر داده ودر همن راستا، عبدالرضا الكاظمي،یکی از ا عضای ائتلاف ملي عراق گفته است که: «با وجود چالش‌ها و خطرات موجود، دو ائتلاف ملي عراق و دولت قانون توافق خود را براي تشكيل جبهه واحد پارلماني اعلام مي‌كنند.
وي افزوده است : «اين دو ائتلاف به توافقي در مورد اعلام فراكسيون بزرگ پارلماني رسيدند و از موارد اختلاف صرف نظر كردند
بنا به گفته ديگر مقام‌هاي دو ائتلاف، «نوري المالكي»، نخست‌وزير كنوني عراق تنها نامزد ائتلاف دولت قانون براي تصدي پست نخست‌وزيري دولت جديد خواهد بود اما تائيد نهايي آن در گرو توافق با ائتلاف ملي عراق خواهد بود.
اين دو ائتلاف توافق كرده‌اند معرفي نامزد نخست‌وزيري به پس از بازشماري صندوق .آراء آراءموکول شود.در انتخابات ماه مارس سال جاری میلادی در عراق ،ائتلاف دولت قانون89کرسی ، ‪ائتلاف ملي عراق 70 كرسي وائتلاف العراقیه 91کرسی به دست آورد ه اند وهیچ کدام از این دو اتئلاف اول نتوانستند آرای کافی برای این که بتوانند به تنهایی دولت تشکیل دهند، به دست آورند..
پیشتر هیئت بررسی انتخابات پارلمانی عراق، دستور شمارش مجدد آرای انتخابات پارلمانی در بغداد را داده بود..
بغداد یکی از چند حوزه انتخاباتی است که نخست‌وزیر عراق خواستار شمارش مجدد آرای آنجا به طور دستی شده است..
مالکی معتقد است سیستم الکترونیکی شمارش آرا قابل اعتماد نیست.
بر اساس قوانین عراق، پیروز انتخابات عراق با توجه به ناکامی در کسب بیش از نیمی از کرسی‌های پارلمان، باید برای تشکیل دولت با گروه‌های دیگر ائتلاف کند.
در این انتخابات بیش از شش هزار و 200 نامزد از شش ائتلاف اصلی، چند گروه قبیله‌ای و چندین گروه اقلیت در انتخابات هفتم ماه مارس عراق برای کسب 325 کرسی پارلمان این کشور به رقابت پرداختند.
نوری المالکی در پی آن است تا با باز شماری دستی آرا چند رای بیشتر از ائتلاف العراقیه کسب نماید وبا برخورداری از اکثریت نسبی بتواند رهبری ائتلاف با عمار حکیم رهبر ائتلاف ملی را بدست گیرد وکابینه ائتلافی خود را تشکیل دهد(برای تشکیل دولت 163 رای لازم است براساسا مدل 50+1). بنظر می رسد این نگاه الملکی قدری ساده انگارانه باشد چرا که با چالشهای بسیاری روبرو خواهد بود .از یکسو ائتلاف ملی خود شکننده است و گروه مقتدی صدر در درون این ائتلاف آراء بیشتری دارد ،پیشتر مقتدی صدر با نخست وزیری الملکی مخالفت نموده وگفته بود به شرطی حاضر است با دولت قاون ائتلاف کند که نوری المالکی نخست وزیر نباشد.از سوی دیگر ائتلاف العراقیه به سهم خود از وزن خوبی برخوردار است وبا ترکیب نمایندگان اهل تسنن و شیعه های سکولار در عراق از نفوذ خوبی برخورداراست و از سوی غربیها واکثر کشورهای عربی منطقه مورد حمایت است.
از دیگر سو نقش نمایندگان کرد ودیگر گروهها را نیز نباید از نظر دور داشت.
با توجه باینکه دوماه از زمان اتمام برگزاری انتخابات پارلمانی عراق سپری شده و هنوز دولت تشکیل نشده است ونوری المالکی به هر نحو ممکن قصد دارد پست نخست وزیری را رها نکندو با نگرش به اختلافات بین ائتلافی ودرون ائتلافی ونقش عوامل خارجی در مسادل داخلی عراق بویژه در تشکیل دولت ائتلافی ،بنظر می رسد مالکی با چالشهای فراوانی در صحنه داخلی وخارجی مواجه خواهد شد .
رویکرد صرف شیعی در تشکیل دولت ا ئتلافی آنهم براساس ائتلافهای شکننده ،بغداد را با چالشهای زیادی روبرو خواهد نمود.
بهترین گزینه در راستای تامین مناقع ملی ،ثبا ت وامنیت در عراق که منجر به تقویت فرایند توسعه همه جانبه در این کشور است ،نهادینه کردن دموکراسی از طریق ایجاد فضای کافی برای همه احزاب وگروههای سیاسی (منهای بعثی ها وکسانی که تروریست هستند )می باشد بر همین اساس تشکیل دولتی که در درون آن براساس میزان آراءمآخوذه از سوی احزاب وائتلافها ی سیاسی ،قومی ،مذهبی و...پستهای دولتی در سطوح مختلف از صدر تا ذیل میان آنها توزیع شود معطوف به هدف خواهد بود .هرگونه خود محوری وقدرت طلبی از سوی هر شخص یا گروهی با منافع ملی مردم عراق سازگاری ندارد و بحران داخلی را تشدی و دخال های خارجی افزایش خواهد داد

چالشها وچشم اندازپیشنهادات تهران به کنفرانس بازنگری NPT

رئیس دولت دهم جمهوری اسلامی ایران روز دوشنبه 13/2/89 با شرکت در کنفرانس مذکور که در مقر سازمان ملل متحد برگزار شد ،ضمن ایراد سخنرا نی در بخشی از صحبتهایش ، استفاده ابزاری و یک جانبه از شورای امنیت و آژانس بین المللی انرژی اتمی توسط اعضای دائمی شورای امنیت سازمان ملل را علت ناکارآمدی معاهده ان.پی تی و تئوري تروريسم از سوي آمريكا ومتحدانش را عاملي براي انحراف افكار عمومي و توجيه گسترش سلاح هسته ای دانست ویازده پیشنهاد به این نشست ارائه نمود واز آمریکا،شورای امنیت ،آژانس بین المللی انرژی اتمی ورژیم صهیونیستی انتقاد شدیدی بعمل آورد.

نکته محوری در پیشنهادات ارائه شده تاکید بر تبدیل پیمان منع گسترش سلاحهای هسته ای به پیمان خلع ومنع گسترش این سلاحها درجهان بود تا از این رهگذر 5 کشور عضو شورای امنیت و سه کشور هند، پاکستان و اسرائیل غاصب که دارای سلاح هسته ای هستند از این پس تمام سلاحهای هسته ای خود را نابود کنند!!؟؟ این پیشنهاد در شرایطی مطرح شد که دوکشور دارنده سلاح هسته ای وعضو دائم ودارنده حق وتو در شورای امنیت یعنی آمریکا وروسیه اخیرا پیمان موسوم به استارت 2 را دائر بر تحدید سلاحهای هسته ای وبالستیک خود امضا نمودند. پیشنهادات مطروحه از سوی سرپرست هیئت ایرانی عبارتنداز:
1-تشكيل يك گروه مستقل بين‌المللي براي تهيه دستور العمل اجرايي ماده 6 معاهده ان.پی .تی و برنامه‌ريزي و نظارت كامل بر خلع سلاح اتمي و جلوگيري از اشاعه سلاحهای هسته ای با اعطاي اختيارات كامل از سوي كنفرانس عمومی.
2-ارائه تضمين‌هاي جامع امنيتي الزام‌آورِ حقوقي، بدون تبعيض و بدون شرط تا حصول خلع سلاح كامل هسته‌اي از ناحيه دارندگان سلاح هسته‌اي.
3 - توقف فوري هرگونه تحقيق و توسعه و نوسازي سلاح‌هاي هسته‌اي و تاسيسات مربوطه و طراحي راستي آزمايي مندرج در پيشنهاد 2 وتدوين دستورالعمل الزام آور حقوقي براي ممنوعيت كامل توليد، توسعه، انباشت، ارتقاء، اشاعه و حفظ و نگهداري و استفاده از سلاح هسته‌اي

4- "تعليق استفاده كنندگان و تهديد كنندگان به سلاح هسته‌اي از عضويت در آژانس بين‌المللي انرژي اتمي با توجه باینکه حضور و فشار آنها و تسلط سياسي بر آژانس مانع از انجام وظايف قانوني خصوصاً در مواد 4 و 6 معاهده و موجب انحراف آژانس از انجام مأموريت‌هاي قانوني شده است..
5-"قطع هرگونه همكاري هسته اي با كشورهاي غير عضو معاهده ان پي تي

6 - تدوين اقدامات تنبيهي موثر براي كشورهايي كه به همكاري خود با غير اعضاء ادامه مي‌دهند

7- احتساب تهديد به حمله و يا هرگونه استفاده از سلاح هسته‌اي يا حمله به تاسيسات هسته‌اي به عنوان نقض صلح و امنيت بين المللي

8 - لزوم واكنش سريع سازمان ملل و قطع همكاري كشورهاي عضو ان پي تي با كشور تهديد يا حمله كننده

9 --اجراي هرچه سريعتر و بدون قيد و شرط قطعنامه كنفرانس1995درمورد منطقه عاري از سلاح هسته‌اي در خاورميانه
10 - برچيده شدن سلاح‌هاي هسته‌اي در پايگا‌ه‌هاي نظامي امريكا و متحدانش مستقر در ساير كشورها از جمله آلمان، ايتاليا و ژاپن

11- "تلاش جمعي براي اصلاح ساختار شوراي امنيت با توجه باینکه ساختار فعلي این شورا به شدت ناعادلانه و ناكارآمد است و از عوامل اصلي اين ناكارآمدي حمايت از دارندگان سلاح هسته‌اي است.

هیئت ایرانی در شرایطی در این اجلاس شرکت نمود که جو حاکم بر گروه 5+1علیه ایران سنگین تر شده وپروژه تشدید تحریمهای ایران از سوی شورای امنیت پی گیری می شود ،بگونه ای که مسکو وتا حدود زیادی نیز پکن با دیگر اعضای گروه مذکور هماهنگی بیشتری از خور بروز داده اند .

حضور هیئت ایرانی در این نشست عمدتا بر خلاف عرف جاری صورت گرفت چرا که اگثریت قریب باتفاق شرکت کنندگاه در سطح وزیر یا معاون وزیر خارجه در این نشست حضور یافته اند .برخی تحلیل گران معتقدند که شرکت ایران در این سطح در این نشست در راستای ایجاد شکاف در کنفرانس و جلوگیری از تصویب احتمالی قطعنامه جدید تحریم علیه ایران در شورای امنیت صورت گرفته است.

برخی نیز براین عقیده اند که حضور ایران در این سطح وعدم نتیجه بخشی این حضور وارائه پیشنهادات بیششتر به نفع 5+1است چرا که از این رهگذر زمینه های بیشتر انزوای ایران فراهم می شود و بستر افزایش فشارها برایران را فراهم تر می نماید.

در یک ارزیابی نسبت به سخنان و پیشنهادات ارائه شده از سوی تهران می توان گفت :اولا اکثریت انتقادات به عملکرد نهادهای بین المللی نامبرده شده وارد بوده و اکثر پیشنهادات ارائه شده در نفس خود منطقی است اما با توجه به ماهیت نظام بین الملل،پیشنهادات کاملا آرمانی و ایده آلیستی است .چراکه، نقشها در ساختار جهانی بر اساس مولفه واقعی قدرت ونه براساس عدالت ایفا می گردد وعلیرغم اینکه دوران جنگ سرد ونظام دوقطبی در جهان فروپاشیده، اما شاهد نظام چند قطبی سلسله مراتبی منعطف در عرصه بین الملل هستیم ،از سوی دیگر سیاست خارجی وسیاست داخلی کشورها تا ثیرات متقابل بر یکدیگر دارند و هردو ادامه یکدیگرند .بی شک براساس مولفه های قدرت و شرایط جهانی است که سیاست داخلی بر سیاست خارجی وسیاست خارجی بر سیاست داخلی تاثیرات زیادی در بردارند .بر همین اساس کشوری موفق است که بتواند به گونه ای مدیریت کند که نقش لازم را در منطقه وجهان ایفا نماید ،بدون توجه به این پارمترهای عینی خارجی وداخلی وتلاش در جهت اجماع داخلی وسازگاری خارجی در چارچوب منافع ملی ،هیچ کشوری نمی تواند منافع خودرا تامین نماید و به خواسته های خود نایل شود.

با توجه به آنچه فوقا مذکور افتاد بنظر می رسد علیرغم اینکه کنفرانس نیویورک که یک ماه به طول خواهد انجامید ،نتیجه ای ملموس در بر نخواهد داشت ، وپیشنهادات هیئت ایرانی به کنفرانس بازنگری ان.پی .تی در میان مدت هم جامه عمل نخواهد پوشید. در رابطه با موضوع هسته ای ایران نیز ،آمریکا وکشورهای اروپائی وگروه 5+1در جهت تصویب احتمالی قطعنامه تشدید تحریمها در شورای امنیت سازمان ملل به پیشرفتهای بیشتری دست خواهند یافت.

فارغ از بحث تحدید و خلع سلاح اتمی ، کم وکیف عملکردسازمان ملل، شورای امنیت ،آژانس بین المللی انرژی،شورای حکام آژانس انرژی اتمی و کشورهای عضو گروه 5+1 سوال این است که آیا ایران ،همچون آمریکا به این کشور اجازه می دهد مقامات خودرا به تهران بفرستد تا درنشستی بین المللی یا در دانشگاههای پایتخت یا صدا وسیما از ایران انتقاد نماید ؟با توجه باینکه ،آمریکا با همه سلطه طلبی هایش این امکان را برای مقامات سایر کشورها که به این کشور سفر می نمایند ایجاد می کند.از این نظر به این نکته اشاره نمودم که پیشتردر همین مقال به موضوع تاثیر متقابل سیاستهای داخلی وخارجی کشورها بر منافع ملی ودیپلماسی آنها گریزی زدم.